Da li ste znali da je čuveno jezero Pitch, najveće površinsko nalazište prirodnog asfalta na svetu? Preradom sirovog asfalta koje se vadi iz ovog jezera, i mešanjem sa bitumenom i mineralnim tvarima, dobija se najkvalitetniji asfalt, čija je osnovna primena u gradnji puteva.
Lokacija jezera
Jezero Pitch nalazi se na jugozapadnoj obali ostrva Trinidad. Zbog živopisne flore i faune, kao i zbog lekovitih sumpornih bazena koji se skupljaju u pukotinama jezera u kišnom periodu, ova oblast je prava turistička atrakcija, koja svakodnevno privlači veliki broj posetilaca. Površina jezera je oko 40 hektara, a najveća dubina na sredini je skoro 80 metara. Gornji sloj jezera je neravan, ali čvrst. Mada, kada bi teži objekat duže stajao na jednom mestu, počeo bi polako da tone. Ovo jezero je živo i u stalnom kretanju i komešanju. U neposrednoj blizini jezera nalazi se naselje La Brea. Kao posledica komešanja jezera, pločnici u ovom naselju su pomalo utonuli, a sve kuće su delimično nakrivljene.
Kako je sve počelo
Korišćenje materijala sa ovog jezera prvi put je zabeleženo još u XVI veku. Britanski istraživač Sir Walter Raleigh, ustanovio je da se radi o materijalu otpornom na visoke spoljašnje temperature i na velike temeperaturne oscilacije, pa ga je koristio za popunjavanje pukotina na svom brodu. Nakon dvadeset godina, prilikom svoje druge posete, uzeo je uzorak sa jezera i prvi put ga doneo u Evropu.
Međutim, tek krajem XIX veka, kada su stručnjaci otkrili da može da posluži kao odlična sirovina za građenje puteva, otpočelo je masovnije korišćenje ovog asfalta. Potvrđeno je, auto-putevi, pristaništa za brodove, mostovi i piste prevučeni njime, ostaju neoštećeni nakon deset i više godina upotrebe, čak i u onim predelima u kojima godišnje temperaturne razlike variraju i preko 50° Celzijusa.
U čemu je tajna kvaliteta ovog asfalta?
Jezero je nastalo pre više hiljada godina pomeranjem kopnenih ploča. Na ovaj način stvorile su se pukotine kroz koje je ulje iz dubine zemlje isplivalo na površinu. U dodiru sa vazduhom, lakši elementa ulja su isparili, da bi na kraju ostala mešavina teškog asfalta, ulja, gline i vode. Odnos ovih sastojaka, od kojih je sačinjen sirovi asfalt, vrlo je teško proizvesti u fabričkim postrojenjima, a upravo on je zaslužan za kvalitet koji ga odlikuje.
Prerada asfalta
Veliki komadi asfalta iskopavaju se sa površine pomoću namenskih traktora sa priključcima. Zatim se utovaruju u vagone i odvoze do fabrike na preradu. Proces prerade traje oko osamnaest sati i vrlo je jednostavan.
Sirovi asfalt smešta se u ogromne spremnike gde se zagreva pomoću spralnih cevi napunjenih parom zagrejanom na 165° Celzijusa. U ovom postupku isparava voda i oslobađaju se gasovi, što čini oko 30% težine sirovog asfalta. Dobijena masa se prosejava kako bi se uklonile materije biljnog porekla iz jezera. Pročišćeni asflat izliva se u posebne bačve i meša sa bitumenom i drugim materijalima, a kao krajnji proizvod nastaje smesa za asfaltiranje.
Šta se dešava sa rupom u jezeru koja ostaje nakon vađenja asfalta?
Rupa koja ostaje nakon iskopavanja asfalta, polako se smanjuje i nestaje nakon nekoliko nedelja. Ona se popunjava tako što se okolni asfalt izliva u ovaj ogromni prostor. Budući da se asfaltne žile pružaju van obala jezera, dobijamo odgovor zašto kuće i pločnici naselja La Brea tonu. Ovo neobično jezero, pre više stotina godina nalazilo se u ravnici. Nakon višegodišnjeg iskopavanja, trošenja zaliha i komešanja, ono je sada utonulo u dolinu.
Procenjuje se da su trenutne zalihe asfalta 10 miliona tona i predviđa se da će ga, po sadašnjoj stopi potrošnje, biti još narednih 400 godina.
Istina je da mi poznajemo nekakve drugačije puteve, izrađene od materijala lošijeg kvaliteta. Ali, zamislite samo na trenutak drugačiju stvarnost – široku i glatku crnu „zmiju“, uz nju savršeno priljubljene gume vašeg automobila, dok vi sedite zavaljeni u sedištu i klizite ka cilju.
Možda malo od onog jezera dotekne jednom i do nas.
